Powercap

[Erix]

hmmmmm....iemand die weet waar je er een kan kopen? Ben dus op zoek naar een dubbele gepoorte wooferkist? Heb nu een dubbele gesloten kist...

Bij mij (ZX-Audio)  ;D hahaha... nee geintje

Maak in ieder geval niet zomaar een resonator (zal dan meer een gat worden dan een poort dan) in een behuizing en plant daar je speaker in. De kans dat je zoveel geluk hebt dat het gaat werken is zo klein zeker in tegenstelling tot de kans dat je speaker kapot gaat. Er komt namelijk nogal wat kijken wanneer je met resonatoren gaat werken. De resonator gaat namelijk door luchtdruk veranderingen en lucht verplaatsingen bij bepaalde frequenties resoneren (vandaar de naam resonator ). Schuin in een fles blazen geeft ongeveer hetzelfde idee. Dit resoneren gaat gemiddeld 45 graden uit fase bij een goed ontwerp met de luidspreker unit. De frequenties die daarbij opgewekt worden door de resonator en de luidspreker gaan na een bepaalde (frequentie en afstemming afhankelijk) koppelen wat het uiteindelijke geluid produceert. Deze vertraging tijdens het koppelen wordt de 'group delay' genoemd en is vaak bij slechte behuizingen aan de hoge kant. Hierdoor zegt men vaak dat behuizingen met resonatoren (bass-reflex, band-pass, enz) traag zijn. Dit is geheel afhankelijk van de ontwerper/bouwer en vind ik dus oneerlijk om direct de schuld bij het principe te leggen. Daarnaast ontstaan er een zuigerwerking in de resonator die met een bepaalde snelheid plaatsvinden. Vergis je niet in deze snelheden, deze kunnen extreem hoog oplopen waardoor de poort bijgeluiden gaat produceren zoals bijvoorbeeld fluiten (mooi voorbeeld zijn de eerste Bose subwoofers en de subwoofertjes voor de PC). Ook onstaat er door deze zuigerwerking een pulse reflectie naar de luidspreker unit. Bij een goed ontwerp duwt deze het diafragma (conus) van de spreker terug naar het midden wanneer deze naar achteren beweegt en trekt deze wanneer het diafragma naar voren beweegt zodat de uitslag zo min mogelijk blijft. Echter wanneer de afstemming niet juist is of de luidspreker is niet geschikt voor resonatoren ontstaat er een power-dip in een bepaald frequentie gebied (eigenlijk altijd het gebied waar we juist de resonator voor hebben). In dit gebied is het fase verschil tussen de woofer en resonator zo verstoord dat de pulse reflectie het diafragma niet terug naar de rust stand drukt/trekt maar juist verder. Met dit effect kun je een woofer van 1000 Watt RMS eenvoudig met 10Watt uit zijn ophanging laten scheuren.

Mocht je toch perse zelf willen gaan knutselen bouw dan de door de fabrikant voorberekende behuizing na of laat je behuizing door iemand met voldoende echte kennis (geen 'gladde praatjes iemand' die uiteindelijk ff snel WinISD ofzo opstart) voorrekenen. Echter voordat een behuizing berekend kan worden zijn de Thiele/Small parameters van je speakers vereist. Mocht je deze niet hebben dan kun je deze laten meten bij de betere audio-figuren. Daarnaast is ook wel handig om aan te geven hoeveel ruimte er gebruikt mag worden en of je de unit(s) perse wilt zien zitten of niet.


Wat betreft gesloten behuizingen. Deze geven alleen tegendruk aan de subwoofer welke stijgt naarmate de frequentie daalt en kan er dus vrij weinig fout gaan. Dit is ook direct de enige reden dat je op zowat alle fora tegenkomt dat de een tegen de ander zegt dat hij/zij een gesloten behuizing moet bouwen want de rest is zogenaamd kl*te. Hoeveel deze nominale druk is wordt met een Q factor aangeduidt. Een hoge Q factor is een hoge druk (kleine behuizing) en een lage Q factor geeft een lage druk (grote behuizing). Wanneer er een behuizing met een hoge Q factor (Q=1.0) wordt gebruikt zal de reactie snelheid (group delay) van de subwoofer subliem zijn maar de diepgang ver te zoeken. Wordt er een lage Q factor gebruikt (Q=0.5) dan heb je een trage reactie (group delay) maar wel een goede diepgang. Vaak wordt een gesloten behuizing met een Q factor van 0.707 als beste compromis gezien. Wanneer je de Q-factor hebt bepaald en de Thiele/Smal parameters bekend zijn is het een kwestie van een formule invullen (voor deze gesloten toepassing is WinISD wel makkelijk ) en voila het aantal liters is bekend. Hoe de behuizing er dan uiteindelijk uit komt te zien hangt af van de bouwer maar zelfs hier zijn nog wel een aantal trucs toe te passen....

[peterachterop]

zoals er al besproken is kun je beter een zwaardere versterker neerzetten en van t gedoe af zijn.
heb ooit ook een condensator gehad alleen zonder remote. n week later was ie er weer uit na 2 x een lege accu te hebben gehad.

[Gerard Paas]

@ EriX..........?
maar 1 ding mis ik in het verhaal...... kan een woofer nu "dood" slaan of niet (ivm luchtdruk) ???
@ peter.......... heb je geen goede powercap gehad, ik heb er een inzitten die +/- 2 minuten na het uitschakelen van de radio ook uitgaat en dus verder geen spanning uit de accu kan halen

[Erix]

Iets 'Dood' slaan ... mag dat wel?

Als je het verhaal van de gesloten kist met de Q-factor goed en begrijpend leest kun je zelf je antwoord beredeneren. Maar aangezien niemand een reactie geeft zal ik dat laatste stukje ook nog proberen toe te lichten. Bij een gesloten behuizing zijn er twee locaties waar druk ontstaat: binnen de behuizing en buiten de behuizing. Van de buiten locatie wordt per regel aangenomen (de aanname is de moeder van alle gemaakte fouten) dat deze zich in 'full-space', 'half-space' of 'quarter-space' bevindt.Zijn geweldige termen maar het staat slechts voor waar de luidspreker geplaatst is in zijn omgeving en hoeveel reflectie vlakken er zijn. Zo staat quarter-space bijvoorbeeld voor een hoek. Verder is de omgeving een space (vrij/oneindig, voor de speakerunit dan). De enige tegendruk van de buiten locatie is dus de massatraagheid van lucht en vindt er verder geen rol spelende compressie plaats. De Q-factor wordt dus geheel bepaald door de  binnen locatie.

Stop je nu een gesloten behuizing die berekend is op een Q-factor van 0.707 in een kleine gesloten ruimte zoals een kofferbak dan stijgt de Q-factor. Dit komt doordat de buiten locatie ineens geen 'space' meer is maar er ook compressie optreedt! Zonder dat je er erg in hebt kan de Q-factor zomaar 0.9 of zelfs hoger worden. Vandaar dat de  iets grotere kist van Bas1984 iets beter speelt dan de voorgeschreven kist. Dit ligt aan onze kleine Megane's.


Waarom een BR behuizing wel werkt? Door het gat in de behuizing (is op dat moment geen echte resonator meer). De overtollige druk wordt nu simpelweg door de opening tussen de binnen en buiten locaties gepompt door de speakerunit. Echter de werking als resonator is niet meer aanwezig maar de speaker unit kan nu in ieder geval zijn eigen slag weer redelijk maken. Het eindresultaat is dan inderdaad ietswat beter dan een gesloten behuizing maar toch niet zoals deze hoort te zijn.

Wat je voor de gein kunt proberen is gewoon in de auto zitten en de klep van je kofferbak op een speelt van ongeveer 10 a 15 cm zetten en kijken wat het resultaat is. Als het goed is valt nu de compressie in de kofferbak een stuk lager uit en zal je subwoofer dieper gaan. (Nee, geen permanente opening gaan maken nu. Dat is niet goed voor je auto als het gaat regenen )

[Gerard Paas]

thanx, en wat het laatste regeltje betreft ;D ;D

[EyesOnly]

Wat je voor de gein kunt proberen is gewoon in de auto zitten en de klep van je kofferbak op een speelt van ongeveer 10 a 15 cm zetten en kijken wat het resultaat is. Als het goed is valt nu de compressie in de kofferbak een stuk lager uit en zal je subwoofer dieper gaan. (Nee, geen permanente opening gaan maken nu. Dat is niet goed voor je auto als het gaat regenen )

Wat nou als je openingen maakt naar binnen in de auto?
Bijvoorbeeld in de hoedenplank, of zeg ik nou iets doms :-X

[Timo Zuiderduin]

dat hebben ze bij mij gedaan,.. woofers zitten achterstevoren geplaatst richting een kist die een poort heeft naar mijn skiluik.

[Gerard Paas]

@ Erik van rijn........ goed idee, daar had ik nog helemaal niet aan gedacht

[Erix]

Wordt inderdaad wel toegepast... maar de opening dient minimaal (liefst groter) dezelfde oppervlakte te hebben als het totale conus oppervlak wat je aan subwoofers in je kofferbak hebt liggen. Doe je dit niet dan gaat het gehele spul als een serie 6e orde bandpass behuizing werken doordat de opening resonator eigenschappen krijgt. Daarnaast kun je het beste deze opening een beetje dempen met wat dat witte synthetische luidspeaker wol zodat alleen de bass door komt en niet allerlei bijgeluiden die uit je kofferbak komen. Meestal wordt zo'n opening gemaakt in de rugleuning van de achterbank zodat je er niets van ziet (vind ik zelf toch een beetje zonde).

Wat ook wel wordt gedaan is de behuizing zo te maken dat deze gelijk de hoedenplank vervangt waarbij de subwoofer op de plaats van de oude hoedenplank naar boven gericht is en de resonatoren in de kofferbak naar achteren gericht. Dit type box wordt vaak een 'CRX-box' genoemd (werd voor het eerst bij DBDrag wedstrijden in CRX-en gebruikt en werd daarna zeer geliefd voor DBDrags). De originele CRX-box wil ik voor de eventuele liefhebbers wel een keer online zetten...

[blaah]

In het fora audio lees ik weleens uitspraken dat niet helemaal op zijn plaats zijn.
bv een Condensator is beter voor je geluid.. dit is dus niet helemaal waar.

een Condensator is eigenlijk ontstorings middel, zo'n Condensator creert VAN ongelijke spannings pieken NAAR vlakke spannings pieken omdat er in een auto vele kabels lopen die invloed hebben op andere kabels want als je je bekabeling van je auto goed bekijkt zie je ook dat alles dik is geisoleerd,  en alles is afgezondert ik bedoel hiermee de stroomvoerende kabel en de zwakstroom kabel denk hier aan sigaal kabels. hieronder een kleine voorbeeld deze tekst heb ik niet van me eigen maar dit vond ik wel een begrijpelijke uitleg alle credits gaan ook naar 12hifi.nl

Bij gebruik van één of meerdere versterkers wordt er veel van de accu en dynamo geeist. De stroomopname van een flinke versterker is hoog, samen met alle andere verbruikers erbij zal de accu moeite hebben om de spanning boven de 12V te houden. Dit uit zich vaak in het knipperen van de verlichting op de maat van de muziek. Voor het geluid heeft het ook gevolgen, de dynamiek wordt minder en het sublaag klinkt niet droog en strak meer. Wanneer de versterker circa >500W rms levert is een condensator geen overbodige luxe.
Wanneer de installatie veel gebruikt wordt met stilstaande motor, het vermogen is van de versterkers >500W én de standaard accu is 45Ah of minder, dan is een tweede accu aan te bevelen.

hoe zorg je voor een stabiele spanning.?
mijn ervaring zegt amps van 500 tot 1kw 10mm² voldoende gezekerd rond de 30/40VA
                         amps van 1kw tot 2>+kw 16mm² voldoende gezekerd 40>+
dit is alleen op normale audio installaties van een amp van 2kw hoeft geen dure dikke kabel te hebben omdat je nooit op volle sterkte draai als je aan het auto rijden bent.

welke elco ? De capaciteitswaarde is vanaf 0,5 Farad. Lager is niet echt zinvol.  1 Farad per 1000W. als het meer is dat maakt dat ook niet uit, capaciteitswaarde is verschillend en je hebt ze van 0.5F tot 4.5/5F maar dat is voor een standaard installatie beetje overkill.. en ook te duur want je bent snel 250+ aan euros krijgt een beetje goede elco ligt rond de 95 a' 130 euro dan heb je een goede van plusminus 1/1.5F

zo dat moest ik even kwijt, er zullen heus mensen zijn die maartjes en ditjes hebben maar in het theorie komt nooit overéén met het praktijk

groetjes,

[Jeroen]

Er loopt al een topic hier over, gaarne daar doorgaan:

http://www.meganeclub.nl/fora/index.php?topic=3673.0

[Michel Cijs]

ff samengevoegd

miss niet altijd even noodzakkelijk zo'n powercap, maar zeker wel een fraaie optische toevoeging aan je audio set up

[blaah]

klopt idd.. omdat al in een redelijke goede amp al een elco zit denk maar aan bekende merken..
enja net al wat je zei het oog wilt ook wat dus wie geld teveel heeft kan zon elco aanschaffen  

[Greencabrio]

Ach ja en ik ben door mijn powercap nou wel af van mijn doodslaande subwoofer!

[blaah]

hmm wat voor systeem heb je dan erin liggen ?